راهنمای خودمراقبتی بیماران تحت جراحی سندرم تونل کارپال

بيمار گرامی / همراه عزيز : باسلام و آرزوی سلامتی شما

با مطالعه نوشتار حاضر ابتدا با ماهيت بيماری تان و سپس با نحوۀ مراقبت از خود آشنا می شويد.

سندرم تونل کارپال چیست؟

عصب مدین در کنار اعصاب رادیال و اولنا، یکی از سه شاخه اصلی اعصاب دست ها را تشکیل می دهد. این عصب در ناحیه مچ دست از زیر بافت همبندی مچ و از روی استخوان های مچ عبور می کند. حال اگر به هر دلیل این فضا تنگ شده باشد، به عصب مدین فشار وارد می شود که موجب برخی اختلالات حسی و حرکتی در انگشتان از جمله درد و کرختی و گزگز و مورمور و احساس سوزن سوزن شدن در دست ها خواهد شد. اگرچه شیوع این بیماری در جنس مؤنث بیشتر گزارش شده است. امّا به طور کلی می توان گفت شیوع آن در خانم های خانه دار میانسال، کاربران کامپیوتر، نجّارها، تصویرگران، کارگران، قصابها، مکانیک های خودرو و رانندگان ماشین های سنگین بیشتر از سایرین است. این بیماری با نام علمی سندرم تونل کارپال، در %50 موارد دو طرفه است.

علائم و نشانه ها: 

كرختي، سوزن سوزن شدن، ضعف عضلاني، درد، كاهش قدرت چنگ زدن و عدم توانايي مشت كردن انگشتان، آتروفي (لاغر شدن) كف دست در مراحل پیشرفته، كاهش حس در انگشت شست، سبابه و مياني و انگشت حلقه. این علائم ممكن است در یک دست يا هر دو دست رخ دهد. گاهی ممکن است درد به ساعد و حتی شانه تیر بکشد. همچنین بیمار ممکن است از انتشار درد به مچ دست شکایت کند، امّا در معاینه تورم خاصی یافت نمی شود. درد هنگام صبح يا شب بدتر شود و ممکن است بیمار را از خواب بيدار كند.

هنگام رانندگي و يا تايپ کردن كه دست در یک وضعيت ثابت قرار مي گيرد، درد بيشتر رخ مي دهد. همچنین در مراحل پیشرفته بیماری امکان بروز علائمی چون عدم توانایی در گرفتن اشیاء و افتادن اشیا از دست. تغییر شکل ناخن ها و خشکی پوست دست و انگشتان و حساسیت به سرما وجود دارد.

جراحی

وقتی اقدامات حمایتی در کاهش علائم، سودمند واقع نشدند، جراحی برای برداشتن فشار از عصب توصیه می شود. هدف جراحی افزایش ابعاد تونل کارپال به وسیله آزاد سازی لیگامان عرضی مچ و بافت های اطراف آن می باشد. جراحی تا ۹۰ درصد موفقیت آمیز است اما بهبود کامل چند ماه طول می کشد. امروزه جراحی به روش آندوسکوپیک نیز صورت می گیرد. نتیجه پاسخ به درمان در هر دو روش یکسان گزارش شده است.

آموزش مراقبت از خود در منزل

از فعاليت هايي كه موجب افزايش فشار به بافت هاي ملتهب مي شود خودداري كنيد؛ مثل مشت كردن و چنگ زدن دست و مچ دست، استفاده از مچ دست در حالت خم شده يا پيچ خورده يا چرخيده، حركات تكراري مچ دست مثل نگه داشتن یک وسيله براي دوره هاي طولاني مدت و حرکاتی چون گرفتن آب لباس حین شستشو یا رنده کردن و یا پاک کردن شیشه با استفاده از حرکات تکراری مچ دست. براي گرفتن اشياء به جاي انگشت شست و اشاره، از تمامي انگشتان خود استفاده كنيد زيرا فشار كمتري به مچ وارد مي شود. سرعت انجام حركات قوي و تكراري را كاهش دهيد.

دست هاي خود را به صورت دور هاي و متناوب استراحت دهيد. انگشتان دست و مچ دست خود را در محدوده دامنه حركتي ورزش دهيد.

زمان ورزش دست ها، اسپلینت را خارج كنيد.

در صورت صلاحدید پزشک معالج مبادرت به انجام فیزیوتراپی و حرکات ورزشی ملایم و نیز ماساژ داخل آب ولرم جهت کاهش تورم پس از جراحی نمایند.

مراقبت از زخم پس از جراحی

محل برش جراحی را خشک و تمیز نگهدارید. در صورت دستور پزشك پانسمان آن بايد بطور مرتب و با روش كاملا استريل تعويض شود. در مورد نحوه تعويض پانسمان و دفعات آن طبق نظر پزشك خود عمل كنيد.

10-14 روز بعد از عمل جراحی بخیه ها کشیده می شود (در صورتي كه بخيه غير قابل جذب باشد).

تا 24 ساعت پس از عمل از شستشوی دست عمل شده بپرهیزید.

در صورت پيدايش علائم و نشانه هاي زير به پزشک خود اطلاع دهید:

افزايش قرمزي، تورم در محل برش جراحي، خروج ترشحات چركي از زخم، بوي بد از زخم يا پانسمان، تب و افزايش درد.