راهنمای خودمراقبتی بیماران تحت جراحی ماستکتومی   

                                 بیمار گرامی / همراه عزيز : باسالم و آرزوی سلامتی شما

با مطالعه نوشتار حاضر ابتدا با ماهیت بیماری تان و سپس با نحوه مراقبت از خود آشنا می شويد.

مقدمه:

ماستکتومی يک روش جراحی برای درمان بیماری مهاجم پستان است که به سه روش انجام می شود :

راديکال ماستکتومی تعديل شده: در اين روش تمام بافت سینه شامل نوك سینه و حلقه اطراف آن و قسمتی از غدد لنفاوی زير بغل برداشته می شود و عضلات پستانی دست نخورده می ماند.

توتال ماستکتومی: مانند جراحی راديکال است که در آن تمام بافت سینه برداشته شده ولی غدد لنفاوی زير بغل دست نخورده می مانند.

جراحی نگهدارنده سینه: خارج کردن کامل تومور با قسمتی از حاشیه سالم اطراف ، در عین حال با حفظ ظاهر و زيبايی پستان.

مراقبت های بعد از ماستکتومی در منزل

آموزش های ويژه

احساس خود را با اعضای خانواده يا دوستان درمیان بگذاريد و با آن ها صحبت کنید. هرگونه درد غیر طبیعی، تورم در محل عمل يا بازوی سمت عمل شده و عالئم عفونت مانند)قرمزی، درد، تورم، حساس شدن، ترشحات غیر طبیعی و با بوی بد( را فورا به جراحی) خود اطلاع دهید.

چنانچه غدد لنفاوی زير بغل برداشته شده باشد، احتمال می رود دست شما ورم كند. به همین دلیل از انجام فعالیت سنگین با دست همان سمت جراحی خوداری کنید.

اقداماتی جهت پیشگیری از (ادم )ورم بازو مثل ورزش های روزانه بازو،کاهش حرکات شانه و مفاصل را انجام دهید. بعد از بهبودی کامل، تمرينات تقويتی و کششی را شروع کنید. از فردای روز عمل میزان مجاز به حركت دست سمت عمل شده می باشید.

معاينه سینه عمل نشده و ماموگرافی آن را فراموش نكنید.

امور مربوط به خود مثل غذا خوردن، شانه کردن مو و فعالیت های روزمره زندگی را از سر گیريد.

مراقبت از درن همووک

معمولا پس از عمل جراحی، جهت خروج ترشحات محل عمل و جلوگیری از عدم تجمع اين ترشحات و با هدف کمک به بهبودی زخم جراحی، اقدام به گذاردن درن در محل جراحی می شود. بعضی از درن ها به کیسه تخلیه ترشحات وصل می شوند که يکی از آن ها همووک نام دارد. اين گونه درن ها اغلب اوقات قبل از مرخص شدن بیمار از بیمارستان کشیده می شوند. ا ّما گاهی اوقات به دليلی از جمله ترشح خونی زياد، بیمار با درن مرخص شده و پزشک معالج در ويزيت های بعدی خارج می گردد. تخلیه کننده ترشحات وسايلی هستند که به درن ها وصل شده و به صورت مکنده و مداوم با فشار کم عمل می کنند. محل قرارگیری ظرف همووک معمولا بايد پايین تر از سطح بدن باشد و اگر شما در تختخواب استراحت می كنید، بايد آن را روی زمین قراردهید. مگر آن که پزشک دستور ديگری داده باشد مثالا اينکه همووک در سطح بدن قرار گیرد. در موقع چرخیدن در تختخواب مراقب باشید درن كشیده و يا خارج نگردد. با درن همووک می توانید راه برويد، دستشويی برويد ا ّما مراقب باشید كه كشیده و خارج نگردد. در هنگام راه رفتن، آن را پايین تر از سطح بدن خود نگه داريد. به میزان و حجم خونريزی و ترشحات توجه کنید. چنانچه به نظر می رسد خونريزی بیش از حد افزايش يافته، به پزشک معالج خود اطلاع دهید.(علایم خونريزی شديد شامل افزايش نبض، کاهش فشار خون، ضعف و بی حالی، رنگ پريدگی، تعريق می باشد) به کیفیت ترشحات از قبیل رنگ و بوی آن توجه کنید؛ چنانچه وضعیت غیرعادی داشتید به پزشک خود اطلاع  دهید.

رژيم غذايی

رژيم غذايی خاصی وجود ندارد که باعث پیشگیری از ادم لنفاوی شود، ا ّما تغذيه صحیح سالمتی بهتر را در پی خواهد داشت.

اگر دچار بیماری قلبی و يا ديابت هستید، رژيم غذايی خود را ادامه دهید.

کم کردن وزن اضافه در کنترل لنف ادم شما بسیار مؤثر است. چاقی از عوامل مساعدکننده لنف ادم است. از رژيم غذايی مناسب استفاده کنید.

غذای سرشار از پروتئین و کم نمک همراه سبزی و میوه توصیه می شود.

مصرف کم مايعات می تواند باعث افزايش تورم شود. سعی کنید به اندازۀ کافی از مايعات استفاده نمائید.

علائم خطر

در صورت مشاهده ترشح از محل عمل، جمع شدن بیش از حد خون يا لخته خون در محل عمل، عفونت، قرمزی، ترشح چرکی، درد، گرمی محل برش جراحی در لمس و تورم بازو فوراً با پزشک خود تماس بگیريد.

دستورالعمل مراقبت از دست و بازوی عمل شده بعد از

جراحی ماستکتومی

1.  نبايد از حمام سونا استفاده کنید.
2.  نبايد دستتان را به حالت آويزان قرار دهید.
3.  زمانی که در تخت هستید، بازوی سمت عمل شده را با يک بالش بال نگه داريد به نحوی که مچ بالتر از آرنج و آرنج بالتر از شانه باشد تا برگشت خون از عروق بهتر شود و از ادم (ورم)جلوگیری گردد.
4. در هنگام پايین آمدن از تخت، فرد کمک کننده بايد طرف سالم شما بايستد.
5. فعالیت های روزمره را در حد تحمل انجام دهید. ورزش های توصیه شده توسط فیزيوتراپیست را شروع کنید.
6.  زياد به اجاق گاز و به خصوص بخار آب و ظرف غذا كه روی گاز مي باشد، نزديک نشويد. در زمان تماس با اجاق گاز از يک دستکش پنبه ای بلند، بر روی بازوی مبتال استفاده کنید.
7. از ريش تراش برقی جهت شیو (تراشیدن) موهای زير بغل استفاده کنید تا خراشی به پوست شما وارد نشود.
8. برای جلوگیری از خشکی پوست از لوسیون )يک نرم کننده پوستی( استفاده کنید. از کرم های ضد آفتاب جهت پوست دست سمت عمل شده استفاده نمايید و از قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب خودداری کنید.
9. از دست عمل شده به هیچ عنوان مجاز به گرفتن خون، تزريق وريدی، واکسیناسون و کنترل فشار خون نمی باشید.
10. در سمت عمل شده لباس تنگ نپوشید، جواهرات بدست نکنید و کیف روی شانه نیندازيد.
11. اگر پوست دست يا بازوی مبتال دچار بريدگی شد، ناحیه را با آب و صابون بشويید، با بتادين ضدعفونی کنید و سپس بانداژ نمايید. درصورت عدم التیام به پزشک مراجعه کنید.
12. .نبايد لباس زير شما تنگ باشد. خانم هايی که پستان بزرگی دارند، بايد از پروتز سبک استفاده کنند تا سنگینی آن باعث فشار روی عروق و غدد لنفاوی اطراف نشود.
13. تا زمانی که بخیه های زير بغل کامال بهبود نیافته اند نبايد از صابون های معطر، خوشبو کننده ها و مواد ضد عرق استفاده کنید.
14. بايد بازو را به آرامی و با آب ولرم بشويید.
15. نبايد هنگام استحمام،کیسه و وسايل خشن روی پوست خود بکشید و با آب داغ دوش نگیريد.
16. بايد پس از حمام بازوی خود را به دقت خشک کنید و مطمئن شويد لی چین های پوست به خوبی خشک شده است.
17. عضو را از نظر اندازه به طور مرتب کنترل کنید. برای اين کار وسط بازو )دور قطر بازو(را با متر اندازه گیری کنید. با کوچکترين تغییر در اندازۀ آن )افزايش در قطر بازو نشاندهنده ورم است (با پزشک خود تماس بگیريد و منتظر پیشرفت علائم نشويد.
18. بايد وزن خود را در اندازۀ مناسب حفظ کنید. اگر هر دو سینه شما برداشته شده و يا هر دو بازوی شما مبتلا به ادم لنفی است، بايد مراقبت های لازم را در هر دو بازو رعايت کنید. در اين صورت می توانید برای اندازه گیری فشار خون خود يک دستگاه اندازه گیری فشار خون که برای پا ساخته شده، تهیه نمایید.